PSA Testi

PSA değeri ölçümü erken teşhis ve şikâyet durumlarında
PSA, “Prostat Spesifik Antijen” kelimelerinin kısaltmasıdır. Bu madde, normalde kanda çok az miktarda bulunan bir proteindir ve prostat bezindeki hücreler tarafından üretilir. Prostat kanseri geliştiğinde, prostat daha fazla PSA üretir ve kandaki PSA seviyesi yükselir. Yüksek PSA değeri prostat kanseri belirtisi olabilir, ancak her zaman kanser anlamına gelmez. Prostat iltihabı (prostatit) veya iyi huylu prostat büyümesi (BPH) de PSA’nın yükselmesine neden olabilir.

Test adı: PSA değeri (Prostat Spesifik Antijen)
Numune türü: Kan (parmak ucu örneği)

Açıklama:
PSA Değeri
PSA, prostat bezinde üretilen ve kanda çok düşük miktarda bulunan bir proteindir. Prostat kanseri geliştiğinde, bez daha fazla PSA salgılar ve kandaki miktar yükselir. Ancak yüksek PSA seviyesi mutlaka kansere işaret etmez; iyi huylu büyüme veya iltihap da benzer artışa neden olabilir.

Prostat nedir?
Prostat, idrar kanalını çevreleyen küçük bir bezdir. Mesanenin hemen altında ve kalın bağırsağın önünde yer alır. Yaklaşık bir kestane büyüklüğündedir ve meni sıvısının bir kısmını üretir. Bu sıvı, spermlerin canlı kalmasını ve boşalma sırasında idrar kanalından dışarı taşınmasını sağlar.

Büyümüş prostat belirtileri:

• Sık idrara çıkma, her seferinde az miktarda idrar yapma
• Zayıf veya kesik idrar akışı (ıkınmak fayda etmez)
• İdrara başlamakta zorlanma
• Sürekli idrara çıkma isteği
• İdrar sonrası damlama veya idrar kaçırma
• Geceleri sık idrara kalkma
• İdrar yaparken yanma veya batma hissi
• Mesanenin tam boşalmadığı hissi

Prostat kanseri nedir?
Prostat kanseri, prostat bezinde kötü huylu hücrelerin kontrolsüz çoğalmasıyla oluşan bir hastalıktır. Bu hücreler zamanla tümör oluşturur. Prostat kanseri erkeklerde en sık görülen kanser türüdür. Örneğin, Hollanda’da her yıl 10.000’den fazla erkek bu hastalıkla teşhis edilmekte ve yaklaşık 2.500 kişi prostat kanseri nedeniyle hayatını kaybetmektedir. Erkeklerde 75 yaşına kadar prostat kanseri görülme oranı yaklaşık %6,7’dir.

Prostat kanseri genellikle yavaş ilerler, ancak bazı durumlarda vücuda yayılabilir. En sık kemiklere veya lenf bezlerine metastaz yapar. Hastalığın evresi, tedavi başarısını ve yaşam süresini büyük ölçüde etkiler.

Yaş ve prostat kanseri
Her erkeğin PSA için kendine özgü bir başlangıç değeri vardır. 45 yaş ve üzerindeki erkeklerin bu değeri bilmesi önerilir.

Prostat kanseri özellikle ileri yaşlarda görülür. Hastaların %70’inden fazlası 65 yaşın üzerindedir. Yaş ilerledikçe risk artar — 50–60 yaş arası erkeklerde görülme oranı %10–30 iken, 70–80 yaş arası erkeklerde bu oran %50–70’tir.

Prostat kanseri ve genetik faktörler
Prostat kanseri vakalarının yaklaşık %5–10’u genetik nedenlerle ortaya çıkar. Yani baba, kardeş, amca veya dede gibi birinci derece akrabalardan iki veya daha fazlasında, 55 yaşından önce prostat kanseri varsa risk artar. Bu durumda erkeklerin 35–40 yaşlarından itibaren PSA testi yaptırmaları önerilir.

Büyümüş prostatın belirtileri şunlardır:

Normal PSA değerleri

PSA değeri yüksekse, aile hekiminizle görüşmeniz ve değerde artış olup olmadığını görmek için testi her 3–6 ayda bir tekrar etmeniz tavsiye edilir.